Τα δάση μαύρης πεύκης
Η μαύρη πεύκη (Pinus nigra) ανήκει στα χαρακτηριστικά είδη της παραμεσογειακής περιοχής και εξαπλώνεται φυσικά από τη Ν. Ισπανία έως την Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία αλλά και στη Β Αφρική. Απαντά επίσης στην Κριμαία της Ουκρανίας. Στην Ελλάδα η εξάπλωσή της εκτείνεται από τα βόρεια σύνορα στον γεωγραφικό χώρο εξάπλωσης της οξιάς (Fagetalia) έως την Πελοπόννησο στον χώρο της παραμεσογειακής βλάστησης (Quercetalia pubescentis). Απαντά επίσης στη Λέσβο και τη Σάμο.
Είναι είδος μακρόβιο, ανθεκτικό στην ξηρασία, σε χαμηλές θερμοκρασίες και στους ανέμους, ολιγαρκές και ικανό να προσαρμόζει την οικολογία και τη φυσιολογία του σε διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες. Εποικίζει ποικίλους οικολογικούς θώκους (όπως, για παράδειγμα, εκτάσεις που εγκαταλείφθηκαν από τη γεωργία και την κτηνοτροφία) και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα στάδια της διαδοχής των δασών, στην προστασία του εδάφους από τη διάβρωση και τα πλημμυρικά φαινόμενα και στην απορρόφηση του CO2 της ατμόσφαιρας.
Σχηματίζει εκτεταμένα δάση, με άτομα που φθάνουν σε ύψος τα 20-40 m, σπανιότερα τα 50 m. Ο κορμός της μαύρης πεύκης είναι ευθύς και η κόμη της πυραμιδοειδής στην αρχή και αργότερα ομπρελοειδής. Κάθε 2-3 έτη εμφανίζει ένα μέγιστο στον σχηματισμό κώνων και σπόρων οι οποίοι ωριμάζουν κατά τη χειμερινή περίοδο και πέφτουν στο έδαφος έως την επόμενη άνοιξη. Δεν διατηρεί κλειστούς κώνους, ούτε σπέρματα σε λήθαργο.
Τα δάση που σχηματίζει περιλαμβάνονται στον τύπο οικοτόπου προτεραιότητας «(Υπο-) Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα» του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ (Οδηγία των Οικοτόπων). Πριν από τις πυρκαγιές του έτους 2007, στην περιοχή του Πάρνωνα αλλά και στην Ελλάδα γενικότερα αυτός ο τύπος οικοτόπου εμφάνιζε άριστη αντιπροσωπευτικότητα και ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης.
Η μαύρη πεύκη, εφόσον διαχειρίζεται ορθολογικά, παράγει πολύτιμη ξυλεία. Το ξύλο της είναι καλής ποιότητας και χρησιμοποιείται ευρύτατα στην οικοδομική, τη ναυπηγική, τη μεταλλευτική και τη βιομηχανία. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί, επίσης, στην τεχνητή ίδρυση δασών για προστατευτικούς ή αισθητικούς σκοπούς (σε εδάφη γυμνά, σχετικά πτωχά σε θρεπτικά συστατικά και υγρασία).
Οι κυριότερες απειλές που αντιμετωπίζει το είδος είναι η μη ορθολογική διαχείριση των δασών του (για παραγωγή ξυλείας), η εισβολή των χωροκατακτητικών ξενικών ειδών, τα φλοιοφάγα έντομα (ιδιαίτερα το είδος Thaumetopoea pityocampa), η υπερβόσκηση, η γενετική ρύπανση και οι πυρκαγιές. Η μαύρη πεύκη είναι προσαρμοσμένη στις χαμηλής έντασης έρπουσες πυρκαγιές αλλά όχι στις μεγάλες επικόρυφες πυρκαγιές που, ολοένα και συχνότερα, εμφανίζονται τα τελευταία έτη καταστρέφοντας μεγάλες εκτάσεις των δασών της. Οι επικόρυφες πυρκαγιές καταστρέφουν τους κώνους και τα σπέρματα της μαύρης πεύκης που δεν έχουν ωριμάσει και έτσι το δάσος δεν μπορεί να αναγεννηθεί με φυσικό τρόπο. Φυσική αναγέννηση εμφανίζεται όταν έχουν διατηρηθεί νησίδες ή μεμονωμένα δέντρα τα οποία σταδιακά λειτουργούν ως σπορείς, διαδικασία η οποία απαιτεί χρόνο.